سایه‌ی دوقطبی بزرگ بر سر فرانسه!

امین مهدوی

چند هفته‌ای از انتخابات پارلمان اروپا نگذشته است که آقای مکرون درخواست انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات مجدد را کرد. این اتفاق از آن جهت روی داد که حزب مطبوع آقای رئیس جمهور شکست سختی در انتخابات پارلمان اروپا خورد. آقای مکرون بعد از شکست در انتخابات پارلمانی اروپا دست به قمار بزرگی زد و انتخابات ملی را زودتر از موعد مقرر برگزار کرد.

نتیجه‌ی انتخابات؟

در انتخابات زودهنگام پارلمانی فرانسه در سال 2024، حزب «تجمع ملی» به رهبری مارین لوپن توانست با کسب 34 درصد آراء پیشتاز شود. ائتلاف چپ‌گراها با 24 درصد و حزب «رنسانس» امانوئل ماکرون تنها 16 درصد از آراء را به دست آوردند. در این انتخابات با توجه به اینکه هیچ حزبی نتوانسته اکثریت مطلق آرا یعنی بیش از۵۰ درصد را به دست آورد، بنابراین انتخابات به دور دوم کشید شد. دور دوم انتخابات هفته‌ي آینده برگزار می‌شود[1].

فرانسه‌ی متحول شده

نتایج دو انتخابات اخیر فرانسه به خوبی نشان از  تحول و تغییر گسترده در ساختار اجتماعی این کشور دارد. پیروزی دوباره‌ی راست افراطی نشان داد که جامعه‌ی فرانسه بیش از پیش به سمت دو قطبی شدن و البته افراط گرایی حرکت کرده است. تجمع گسترده جریان مخالف افراطی ها در شب پس از اعلام نتایج به خوبی نشان از ترس مردم این کشور از غلبه ی راست افراطی دارد. مخالفان راست افراطی با اعلام اینکه به آنها اجازه‌ی پیروزی نمی دهند، به دور دوم انتخابات بسیار امیدوار هستند.[2]

به صورت سنتی وقتی انتخابات در فرانسه به دور دوم کشیده می‌شود معمولا راست افراطی شانس کمتری برای پیروزی دارد زیرا احزاب دیگر با یکدیگر ائتلاف می‌کنند. با این وجود به نظر می رسد که در این دوره از انتخابات راست‌ها شانس بیشتری برای تصاحب کرسی های بیشتری در مجلس دارند. این اتفاق یعنی پررنگ شدن نقش آنها در دولت و افزایش قدرت تصمیم گیری و تصمیم سازی در عرصه‌های مختلف در سطوح مختلف مدیریتی در فرانسه.

راست افراطی در فرانسه به دو قطبی شدن جامعه دامن می‌زند. آنها از طریق تمرکز بر مسائل حساس اجتماعی و فرهنگی مانند مهاجرت، امنیت و هویت ملی این کار را به خوبی انجام داده‌اند. سیاستمداران این جناح با تاکید بر تهدیدات خارجی و داخلی و استفاده از زبان تفرقه‌انگیز، اختلافات اجتماعی را تشدید می‌کنند. همچنین، با انتقاد شدید از نخبگان سیاسی و اتحادیه اروپا، اعتماد عمومی به سیستم موجود را تضعیف کرده و باعث افزایش حمایت از سیاست‌های رادیکال و ضد سیستم می‌شوند. این رویکردها باعث تضعیف انسجام اجتماعی و تشدید قطبیت سیاسی در این کشور شده است.[3] در واقع رویکرد راست افرطی برای پیروزی و شکل دهی یک دو قطبی گسترده در جامعه است تا بتوانند از این طریق هم‌چنان در صدر فضای سیاسی فرانسه باقی بمانند. آنها به خوبی در این زمینه موفق بوده‌اند و البته عملکرد نا مطلوب دولت آقای مکرون هم در این امر بی تاثیر نبوده است. سیاست های دولت فرانسه محتاطانه و در راستای اهداف اتحادیه اروپا بوده است و این مسئله برای راست افراطی فرصتی را پدید آورد تا همه‌ي مشکلات کشور را به چند عامل مهاجرت، جنگ اوکراین و ناکارآمدی داخلی منوط کند. موضوعی که به خوبی در ایجاد آن موفق بوده‌اند.

آینده‌ی پیش رو

به نظر می رسد که دور دوک انتخابات با پیروزی گسترده راست افراطی همراه نباشد. زیرا هم  بخش عمده‌ای از مردم هم چنان آنها را خطری مهم می دانند و هم احزاب دیگر برای مقابله با آنها با یکدیگر متحد می‌شوند. در کنار آن آقای مکرون تمام توان خود را به کار خواهد بست تا بتواند هم چنان در راس قدرت باقی بماند و اجازه‌ی پیروزی به راست و خانم لوپن را ندهد. اما در این بین باید به چند نکته‌ي مهم توجه کرد. اول اینکه جایگاه مکرون بسیار متزلزل شده است و او دیگر نمی‌تواند مثل گذشته اقتدار لازم برای اجرای سیاست های مد نظرش را داشته باشد. این رویداد می تواند در ایفای نقش فرانسه چه در اروپا و چه در سطح نظام بین الملل برای آنها چالش هایی را به همراه داشته باشد زیرا  مقبولیت و همراهی عمومی کافی را در داخل ندارند و این موضوع می تواند برای آنها گران تمام شود. علاوه بر آن  این اتفاق یک زنگ هشدار بزرگ برای فرانسه و حتی اتحادیه اروپا است که باید به فکر چاره اندیشی باشند تا مانع شکل گیری اتحاد راست‌ها در اروپا شوند، زیرا شکل گیری این ارتباط یعنی پایانی بر اتحادیه اروپا و از بین رفتن قدرت اروپایی و شاید شکل گیری هرج و‌مرج گسترده در قاره سبز.

[1] reuters.com

[2] politico.eu

[3] Theconversation.com