رشد سریع تقاضا برای پهپادهای ایرانی در جهان

     در جهان امروز شاهد بسیاری از اقدامات دفاعی و نظامی در کشورهای مختلف هستیم. وضعیت پیچیده سیاست جهانی و مناقشات مختلف، چالش‌های بسیاری را برای سران کشورها به همراه داشته است.یکی از مهمترین چالش‌های امروزی کشورها، قدرت بازدارندگی دفاعی آنهاست. بصورت سنتی طی دهه‌های اخیر شاهد آن بودیم که قدرت‌های غربی و استعمارگر به رهبری آمریکا، با ایجاد بحران‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای در اقصی‌نقاط جهان و دامن زدن به آتش مناقشات به اهداف کلان خود در حوزه فروش تسلیحات نظامی دست می‌یافتند.برای پیگیری این اهداف در ابتدا با دریافت مبالغ کلان یکی از طرف‌های درگیر را تجهیز و پس از مدتی بازارهای جدید را با حضور تمام طرفین مناقشه تعریف می‌نمودند.امّا ظهور انقلاب اسلامی و تجربه هشت سال دفاع مقدس در برابر ارتش تا بن‌دندان مسلح بعث عراق به رهبری صدام حسین نشان داد بدون وابستگی نظامی به کشورهای نظام سلطه، نتنها می‌توان با تکیه بر دانش بومی و توان داخلی به موفقیت‌های نظامی و دفاعی پیشرفته‌ای نائل آمد بلکه می‌توان این دست‌آوردها را در بازارهای جهانی برای مشتریان بین‌المللی هم عرضه نمود.

همان تجربه در دفاع از خاک ایران بانی ظهور و رشد صنعت نظامی و دفاعی پیشرفته امروزی گردید که اکنون شاهد نتایج درخشان آن هستیم. به‌گونه‌ای که در مناقشات اخیر بین روسیه و اوکراین دیدیم روسیه بعنوان یکی از بزرگترین و پیشرفته‌ترین تولیدکنندگان تسلیحات در سال‌های نچندان دور، به مشتری پروپاقرص تولیدات نظامی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده و در میدان عمل شاهد وابستگی شدید این کشور به تولیدات نظامی و استفاده گسترده از تجهیزات و تکنولوژی‌های پیشرفته ایرانی هستیم. در ادامه همین وابستگی، خبرها از درخواست مقامات روسی جهت صدور دانش فنی تولید برخی از دست‌آوردهای نظامی و دفاعی ایران برای تولید در خاک روسیه حکایت دارند.[1] در همین خصوص رسانه‌های غربی از جمله شبکه خبری «نیوز نِیشن» ضمن اشاره به احتمال ساخت و مونتاژ پهپادهای ایرانی در خاک روسیه، در مصاحبه‌ای با یک ژنرال سابق نیروی هوائی آمریکا به تخمین تعداد این تولیدات در حدود شش‌هزار عدد در فاز اول و بیان ویژگی‌ها و قدرت بالای پهپاد شاهد-136 پرداختند. در ادامه ژنرال ریچارد نیوتن بیان داشته است «این یک واقعیت است که از سپتامبر گذشته روسیه در تأمین پهپادها به ایران تکیه کرده است و اکنون ایران توان لازم برای تجهیز روسیه به پهپادهای پیشرفته‌ را دارد و این جای نگرانی عمیقی برای ماست».[2]

امّا صدور دانش فنی در حوزه نظامی و عرضه تجهیزات دفاعی در سطح بین‌المللی به همینجا ختم نشده و پس از مشخص شدن قابلیت‌های تولیدات نظامی و دفاعی و پهپادهای ایران در میدان مناقشات اوکراین و نیز برخی دیگر عملیات‌ها و رزمایش‌ها، با اعلام مقامات رسمی ایران بیش از 90کشور در صف خرید صنایع دفاعی و تولیدات نظامی جمهوری اسلامی ایران هستند.[3] پس از راه‌اندازی خط تولید و مونتاژ پهپادهای ایرانی در تاجیکستان در ماه‌های اخیر،حال جدیدترین خبرها از تمایل کشورهای منطقه بالکان و صربستان به راه‌اندازی خط تولید پهپادهای پیشرفته ایرانی در خاک خود و یا خرید پهپادهای ایرانی گزارش می‌دهند.[4] در همین حال نشریه middleeastmonitor ،خبر از درخواست چین برای عرضه بیش از پانزده هزار پرنده هدایت‌پذیر از راه دور ایرانی داده است.[5]  

در جدیدترین واکنش‌ها به اثربخشی و قدرت پهپادهای ایرانی، پس از بازتاب جهانی خبر انجام تحقیقات بر روی سرجنگی پهپاد شاهد-131 کشف شده در منطقه اودسای جنوبی در خاک اوکراین و بررسی آن توسط سازمان‌ تحقیقات نظامی انگلیسی، شبکه سی‌ان‌ان با استناد به این تحقیقات، در گزارشی به قدرت تخریب بالای آن اشاره و وجود تغییرات گسترده‌تر نسبت به نسخه‌های قبلی این پهپاد را به منظور به حداکثر رساندن آسیب‌های وارده به اهداف موردنظر عنوان نموده است.[6] درعین‌حال خبرگزاری فرانس24 طی گزارشی از برگزاری مراسم جشن چهل‌و‌چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی از نمایش دست‌آوردهای صنایع نظامی و دفاعی مانند موشک‌های بالستیک و همچنین رونمائی از جدیدترین پهپادهای ایرانی خبر داده و به تولید گسترده آنها اشاره داشته است.[7]

لازم به ذکر است سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، با بیان اینکه ایران امروز تجربه ۳۹ ساله در ساخت پهپاد دارد، تاکید کرد «امروز ساخت پهپاد از طراحی تا پرواز همه در داخل ایران انجام شده و می‌شود و دانشجویان و دانشمندان از دانشگاه های صنعتی کشور وارد میدان طراحی پهپاد شدند».[8] همچنین در همین خصوص جانشین وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران، سردار سرتیپ پاسدار مهدی فرحی با بیان اینکه بیشتر کشورهای تراز اول دنیا امروز خواهان خرید محصولات دفاعی ایران هستند، افزود «در حوزه تولید پهپادها، انواع موشک از جمله بالستیک، پدافند هوایی، برد کوتاه، متوسط و بلند و نیز سایر نیازمندی‌هایی پیشرفته دفاعی کشور در داخل تامین می‌شوند».[9]

در پایان خاطر نشان می‌کند 39 سال پیش در اول آبان 1362 با عملیات استانچ از سوی آمریکا اقداماتی آغاز شد تا دسترسی‌های جمهوری اسلامی ایران به خرید سلاح محدود شود و اسلحه و تسلیحات نظامی با قیمت‌های چند برابری به ایران برسد و حتی در صورت امکان کشورها از عرضه تسلیحات به ایران خودداری کنند. امّا امروزه توان نظامی و دفاعی ایران به چنان جایگاهی در سطح جهانی رسیده است که آمریکا و متحدانش به دنبال راهی برای جلوگیری از عرضه تسلیحات و پهپادهای پیشرفته ایرانی در بازارهای جهانی بوده و حالا کار به جایی رسیده که پس از مدت‌ها انکار و عدم پذیرش قابلیت‌های این محصولات،اکنون از ارائه پهپادهای ایرانی به کشورهای بیشتر واهمه داشته و با بهانه‌جوئی‌های مداوم درپی محدود کردن این عرضه هستند تا مبادا یکه‌تازی آنها در عرضه تسلیحات در بازارهای جهانی دچار مخاطره نگردد...

 نوید دانشور

[1] https://www.aljazeera.net/midan/reality/politics/2022/9/8/%D9%85%D9%8F%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A5%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%81%D9%8A-%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AA-%D8%A3%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%A7-%D9%87%D9%84-%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D8%B1

[2] https://www.newsnationnow.com/world/russia-at-war/former-air-force-lieutenant-iranian-made-drones-in-ukraine-a-cause-for-worry/

[3] https://www.al-monitor.com/originals/2023/02/iran-intel-official-says-china-line-buy-tehrans-drones

[4] https://hafryat.com/ar/blog/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%88%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B2%D8%AF%D9%87%D8%B1%D8%A9

[5] https://www.middleeastmonitor.com/20230209-iran-to-supply-china-with-15000-drones-official-says/

[6] https://edition.cnn.com/2023/02/09/politics/iranian-drones-modified-explosives-ukraine-infrastructure/index.html

[7] https://www.france24.com/en/middle-east/20230211-thousands-across-iran-celebrate-44th-anniversary-of-islamic-revolution

[8] http://fna.ir/1szgvi

[9] http://fna.ir/1u7uet