دولت بایدن به دنبال جبران ناکامی ها در آستانه انتخابات2024

با گذشت حدود سه سال از روی کار آمد دولت جوبایدن در ایالات متحده آمریکا و نزدیک شدن به انتخابات 2024، دولت جو‌بایدن در تلاش است تا به یک دستاورد خارجی بزرگ برسد.

باید گفت دولت بایدن، یکی از ناکام ترین دولت‌های تاریخ ایالات متحده آمریکا است. از زمان روی‌کار آمدن بایدن در کاخ سفید و به دست‌گیری افسار قدرت توسط دموکرات‌ها، ایالات متحده آمریکا شاید یکی از بدترین دوران خود در سطح روابط بین الملل را تجربه کرده است. فرار مفتضحانه ارتش آمریکا از افغانستان پس از حدود بیست سال اشغال این کشور و بازگشت گروه طالبان به قدرت، حادثه شوکه کننده ای بود که ارتش آمریکا را در سراسر جهان انگشت نما کرد. در واقع فرار آمریکا از افغانستان و تسلیم کردن این کشور به گروه طالبان، ضربه ای بود که شاید هیچگاه در تاریخ فراموش نشود. از جمله پیامدهای مهمی که این امر برای آمریکا داشت، کاهش اعتماد متحدان آمریکا به توانایی این کشور در کمک و محافظت از آنها است، متحدانی که سالها با پرداخت هزینه های مختلف، اقدام به خرید تسلیحات آمریکایی و انعقاد پیمان‌های امنیتی با این کشور کرده بودند.

این موضوع همچنین جایگاه آمریکا در منطقه را به شدت متزلزل کرده و متحدان سنتی آن در خلیج فارس را به سمت برقراری روابط گسترده تر با چین، مهم ترین رقیب فعلی آمریکا سوق داد. در واقع در کنار شکست آمریکا در افغانستان و همچنین ضربه به حیثیت این کشور، شکست دوم، ایجاد امکان ظهور بیشتر چین در منطقه غرب آسیا به عنوان ابرقدرت جایگزین آمریکا بود. موضوع دیگری که برای دولت بایدن در این رابطه یک شکست فاجعه بار محسوب می‌شود، موضوع تجدید روابط میان ایران و عربستان سعودی با میانجیگری چین بود. در واقع برای اولین بار ایالات متحده آمریکا از یکی از معادلات مهم سیاسی منطقه حذف و کنار گذشته شد و منافع آن نیز مورد لحاظ قرار نگرفت. همچنین، در این میان چین، بازیگر رقیب آمریکا، در میان دولت‌های منطقه وزن و وجهه بیشتری پیدا کرد. اندیشکده آمریکایی «گیت استون» نوشت، امروز چین با حمایت از توافق تاریخی بین عربستان سعودی و ایران پیروزشده در حالی که ایالات متحده رئیس جمهوری دارد که می‌آید تا توافق نامه‌های سلف خود را از بین ببرد و در طول مبارزات انتخاباتی و ریاست جمهوری خود به آن می‌بالد.

ناکامی دیگر دولت بایدن، عدم توانایی کنترل جمهوری اسلامی ایران بود. علی‌رغم حفظ فشارها بر ایران توسط دولت جوبایدن، دولت بایدن با گذشت حدود سه سال از شروع کار خود، تاکنون موفق به بازگرداندن ایران به برجام نشده است و اینگونه که به نظر می‌رسد، در یک سال باقیمانده نیز موفق نخواهد شد. دولت آمریکا تلاش داشت تا با بازگشت به برجام، پیشرفت هسته ای ایران را کنترل و به عقب بازگرداند، موضوع که امروز خلاف آن صورت گرفته است، رشد و پیشرفت چشمگیر صنعته هسته ای ایران و عدم کنترل ایران، برای دولت بایدن در مسئله برخورد با ایران،‌ یک شکست محسوب می‌شود. همچنین، با توافق موقف اخیر میان ایران و آمریکا در مسئله تبادل زندانیان و آزادکردن 6 میلیارد دلار از پول‌های بلوکه شده ایران، انتقادات از دولت بایدن در رابطه با نوع برخورد با ایران، در داخل این کشور افزایش یافت.

موضوع دیگر، مسئله جنگ اوکراین است. از زمان شروع جنگ اوکراین و با وجود کمک‌‌های دیوانه وار غرب و آمریکا به ارتش اوکراین برای مقابله با روسیه، اما در عمل آمریکا با وجود هزینه‌های گزاف، دستاوردی نداشته است. در حال حاضر ارتش اوکراین دستاورد چشمگیری در مقابل ارتش روسیه نداشته و چشم‌انداز روشنی از توانایی اوکراین برای غلبه بر ارتش روسیه وجود ندارد. در این میان،‌ خسارت‌های جدی به سبب شروع این جنگ به کشورهای اروپایی، خصوصا اروپای شرقی وارد شده است. سرهنگ «لورانس ویلکرسون» مدیر دفتر «کالین پاول» وزیر خارجه سابق آمریکا هشدار داد در صورتی که جنگ اوکراین به زودی پایان نیابد، پیمان آتلانتیک طی یک سال آینده فرو خواهد پاشید.

بحران انرژی که به سبب این امر صورت گرفت، شکستی دیگر برای آمریکا را رقم زد. علی رغم سفر جوبایدن به عربستان و درخواست از این کشور برای افزایش میزان تولید انرژی به منظور کاهش قیمت، اما عربستان سعودی با این درخواست مخالفت کرده و نه‌تنها تولید نفت خود را افزایش نداد، بلکه در هماهنگی با روسیه، اقدام به کاهش تولید نفت خود کرد، موضوعی که باعث خشم ایالات متحده آمریکا شد.

حال که به تاریخ برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نزدیک می‌شویم، دستگاه سیاست خارجی دولت بایدن در تلاش است تا با چنین کارنامه افتضاحی وارد رقابت ‌های انتخاباتی نشود. دولت بایدن در تلاش است تا در واپسین لحظات  قبل از شروع رقابت های انتخاباتی، به یک دستاورد بزرگ خارجی در منطقه غرب آسیا دست پیدا کند.

مسئله ای که امروز دولت بایدن سخت در تلاش برای تحقق آن است، عادی سازی میان رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی است. در چند ماه گذشته شاهد سفر دولتمردان آمریکایی به عربستان سعودی و اظهارات مقامات کاخ سفید در این رابطه بوده ایم. باوجود تلاش های سخت و گسترده آمریکا، تاکنون عادی سازی میان رژیم صهیونیستی و عربستان به دست نیامده است. عربستان سعودی شرایط سفت و سختی را برای عادی سازی با رژیم صهیونیستی بیان کرده است.

شروط عربستان سعودی برای عادی سازی به این ترتیب است:

1-دست یابی عربستان سعودی به توانایی هسته ای

2-امکان خرید تسلیحات مدرن نظامی از آمریکا و ایجاد یک پیمان نظامی با ایالات‌متحده آمریکا برای محافظت از این کشور

3-حل مسئله فلسطین و به رسمیت شناخته شدن کشور فلسطین توسط رژیم صهیونیستی

رژیم صهیونیستی در چندماه گذشته از لحاظ وضعیت داخلی و همچنین وضعیت خارجی، در شرایط وخیمی قرار دارد. صهیونیست ها برای رهایی از شرایط نامطلوب خود در چند ماه گذشته، سخت در تلاش برای تحقق عادی سازی با رژیم صهیونیستی هستند. اما نه به هرقیمتی.

پس از مطرح شدن شرایط عربستان سعودی برای عادی سازی با رژیم صهیونیستی، واکنش‌های قابل توجهی در سرزمین های اشغالی به این مسئله بوجود آمد. درواقع صهیونیست‌ها با اشاره به شرایط غیر قابل قبول عربستان سعودی، به این امر اشاره کردند که قبول تحقق عادی سازی با عربستان با توجه به این شرایط، به ضرر اسرائیل خواهد بود و صهیونیست ها نمیتوانند با چنین شرایطی کنار بیایند.

صهیونیست ها مخالف گسترش برنامه هسته‌ای در کشورهای منطقه هستند و قبول شرط عربستان سعودی در رابطه با مسئله هسته ای،‌ در تضاد راهبرد رژیم صهیونیستی در منطقه است. همچنین صهیونیست ها به منظور حفظ مزیت کیفی ارتش خود در میان کشورهای منطقه، چندان موافقتی برای تحویل تسلیحات مدرن از جمله جنگنده‌های اف 35 به عربستان سعودی ندارند.

اما در میان همه شرایط، چیزی که برای صهیونیست ها بیش از همه غیر قابل قبول تر است، مسئله به رسمیت شناختن حاکمیت فلسطین است. صهیونیست ها حتی اگر در نهایت حاضر به قبول دو شرط دیگر شوند، هیچگاه حاضر نخواهند شد چیزی به نام کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند. باوجود روی ‌کار بودن دولت راستگرای افراطی بنیامین نتانیاهو، نباید انتظار داشت که صهیونیست ها به چنین خواسته ای تن دهند.

 در حال حاضر شرایط به گونه ای است که نمیتوان به صورت قطعی پیش‌بینی کرد که در نهایت آمریکا موفق خواهد شد تا عادی سازی میان عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی را با وجود چنین شرایطی از سوی عربستان محقق کند یا نه. اما چیزی که واضح است، این است که آمریکا نیاز شدیدی به یک دستاورد مهم دارد و این دستاورد، چیزی نیست به جز مسئله عادی سازی میان عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی.

الیاس مهدوی

https://www.alef.ir/news/4001004014.html

https://www.farsnews.ir/news/14020101000443/

https://www.farsnews.ir/news/14020501001016

https://kayhan.ir/fa/news/260777/

https://parsi.euronews.com/2022/10/06/

https://www.mashreghnews.ir/news/1516756/