تیغ دولبه تحریم ها علیه روسیه

نشست سال‌جاری رهبران ۷ کشور ثروتمند اقتصادی جهان در هیروشیمای ژاپن با محور اعمال تحریم بیشتر بر روسیه و حمایت از اوکراین و همچنین هشدار درباره قدرت چین در شرایطی برگزار شد که خطر ورشکستگی واشنگتن با رسیدن ضرب الاجل افزایش سقف بدهی این کشور، اقتصاد جهان را با چالش جدی روبه‌رو کرده و تجمع بازماندگان فاجعه هیروشیما این نشست و سیاست‌های آنها را تحت‌الشعاع قرار داده است.

به گزارش رویترز، بنا بر اعلام مقامات اوکراینی، قرار بود ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین نیز برای حضور در این نشست به ظاهر اقتصادی اما در عمل ضد روسی به ژاپن سفر کند اما گمانه‌ها درباره سخنرانی او در جلسه اتحادیه عرب به میزبانی عربستان، سفر زلنسکی به ژاپن را با تردید همراه کرد و او در نهایت تصمیم گرفت به جای شرکت در روز نخست نشست گروه ۷ به جده برود و در جمع اعراب ظاهر شود. با این حال همچنان برنامه قطعی درباره حضور شخصی یا مجازی رئیس جمهور اوکراین در این نشست سه روزه که یکشنبه به پایان می‌رسد، مطرح نشده است.

بیانیه ضدروسی اولویت نخست رهبران گروه ۷

همان‌طور که پیش‌تر نیز گفته شده بود بیانیه مشترک روز اول نشست سران کشورهای گروه ۷، علیه روسیه تنظیم شد. رهبران امریکا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، انگلیس و ژاپن به همراه اورسلا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا در این بیانیه تعاملات تجاری با روسیه را در راستای حمایت از اوکراین محدودتر کردند. در این بیانیه آمده است: «صادرات شامل دستگاه‌های صنعتی، ابزارآلات و دیگر تکنولوژی‌ها که می‌تواند روسیه را برای بازسازی ماشین‌های جنگی‌اش یاری کند از همه کشورهای عضو گروه ۷ ممنوع خواهد بود و این تحریم در راستای محدودسازی درآمدهای روسیه به تجارت فلزات و الماس نیز تعمیم داده خواهد شد.»

آنطور که بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی از اعضای گروه ۷ از چندی قبل تلاش‌ها برای انزوای روسیه در بازار اروپایی را آغاز کرده بودند، به طوری که آمارها از افزایش تعاملات تجاری آلمان با همسایگان روسیه حکایت دارد؛ موضوعی که می‌تواند نگرانی‌ها درباره از سرگیری فرایند صادرات را از این کشورها افزایش دهد.

سران گروه ۷ همچنین با محکومیت حمله روسیه به اوکراین، بر تعهدات خود برای پشتیبانی اقتصادی و مالی از اوکراین تأکید کردند. در عین حال یک مقام امریکایی که نامش را فاش نکرده است از تدارک فهرست جدید تحریمی امریکا برای روسیه شامل ۷۰ فرد روس و کشور ثالث و همچنین تحریم ۳۰۰ شخصیت، سازمان، نیروی هوایی و دریایی روسیه خبر داد. به نوشته آسوشیتدپرس، دیگر کشورهای عضو گروه ۷ نیز قرار است در راستای منزوی کردن روسیه و تضعیف ارتش این کشور در جبهه اوکراین مسیر مشابهی را در پیش گیرند.

بستن درگاه‌های تجاری به روی مسکو

سران گروه ۷ در نظر دارند علاوه بر اعمال فشار بر روسیه برای حمایت از اوکراین، مسکو را از دسترسی به بازار بین‌المللی محروم کنند و با تحریم‌های بیشتر علیه روسیه، تصمیمات احتمالی مخرب اقتصادی و تجاری کرملین درباره غرب را نیز بی‌اثر کنند. آنها در همین حال کشورهای حامی روسیه را تهدید کردند که هر گونه کمک تسلیحاتی به مسکو، کشور ثالث را با هزینه‌های سنگینی روبه‌رو خواهد کرد. در این میان اتحادیه اروپا نیز در نظر دارد با بستن درهای خود به روی مسکو، تجارت الماس روسیه را با بحران روبه‌رو کند. شارل میشل پیش از این نشست نیز بر این موضوع تأکید کرده بود.

اورسلا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا که به عنوان عضو میهمان در هیروشیما حضور داشت، گفت: ما باید ابزار لازم را برای موفقیت اوکراین فراهم کنیم تا این کشور بتواند به حق سرزمینی خود برسد و در همین راستا بسترسازی نظامی و اقتصادی برای تقویت قوای این کشور ضروری است و بدون شک تا هر زمان لازم باشد به این شرایط ادامه می‌دهیم.

ریشی سوناک، نخست‌وزیر انگلیس مانند دیگر رهبران گروه ۷ تا پایان نشست برای اعلان تحریم‌های مدنظر خود برای روسیه منتظر نماند و اعلام کرد کشورش با مسدود کردن حساب ۸۶ فرد حقیقی و حقوقی مرتبط با بخش‌های انرژی، فلزات، دفاعی، حمل و نقل و اقتصادی روسیه، برای تقابل با کرملین به میدان آمده است. وی در سخنرانی خود پس از اعلام فهرست تحریمی کشورش علیه روسیه گفت: امیدوار و مطمئن هستم شرکای ما نیز این رویه را دنبال خواهند کرد، همان‌طور که پیش‌تر نیز این‌گونه بوده است.»

چین، دغدغه بزرگ اقتصادهای برتر

گرچه انزوای روسیه هدف اول و مهم سران گروه ۷ در این نشست بود اما در عین حال، آنها از قدرت در حال گسترش اقتصادی چین نیز غافل نماندند و در شرایطی که افزایش رقابت چین و امریکا بشدت نگران کننده شده است، بررسی این تهدید بالقوه در دستور جلسه دو روز باقیمانده قرار گرفته است. این در حالی است که به نوشته آسوشیتدپرس، شی جین پینگ، رئیس جمهور چین همزمان با این نشست غربی به میزبانی ژاپن، میزبان کشورهای آسیای میانه همچون قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در شهر شیان بود و درباره تقویت اقتصاد منطقه‌ای و افزایش بهای کالاهای اساسی که کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آسیا و امریکای لاتین را به دردسر انداخته، به بحث و تبادل نظر پرداخته است. براساس گزارش شبکه خبری الجزیره، رئیس جمهور چین در سخنرانی خود در جریان این نشست دو روزه وعده کمک‌های اقتصادی پکن برای احیای قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان را داد و گفت: ما آماده‌ایم تا کشورهای آسیای مرکزی را برای ارتقای قانون، امنیت و ظرفیت‌ زیرساخت‌های دفاعی یاری کنیم.

خشم عمومی از روند نشست

در حالی که رهبران گروه ۷ پشت درهای بسته برنامه‌های خود را برای اعمال فشار بر روسیه تأیید و به امضا می‌رساندند، هزاران مأمور پلیس در هیروشیما با برقراری تمهیدات امنیتی مانع از نزدیک شدن صدها معترض ضدجنگ و مخالف سیاست‌های امپریالیستی گروه ۷ به محل برگزاری نشست شدند. به نوشته الجزیره گروهی از حامیان حقوق بشر نیز در حالی که ماسک‌هایی از صورت رهبران گروه ۷ بر چهره داشتند، از دولت ژاپن درخواست کردند که به وضعیت زیست محیطی در این نشست‌ها توجه بیشتری شود. برخی از برگزارکنندگان این تجمعات گسترده نیز از این فرصت برای فشار بر دولت برای آماده باش پاندمی بعدی یا تقویت شرایط انسانی بهره گرفتند. با این حال فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن در جریان سخنرانی خود در نشست گروه ۷ تنها به یکی از موضوعات مورد بحث معترضان که بسیاری از آنها بازماندگان فاجعه اتمی هیروشیما بودند، پرداخت و خواستار تصویب قوانین بیشتر برای منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی شد.

تهدید امریکایی‌ها در کمین بایدن

جو بایدن، رئیس جمهور امریکا که نخستین سخنران نشست سال‌جاری گروه ۷ بود، در حالی برای حل بحران شرق اروپا، نسخه تحریم روسیه را تجویز کرد که در داخل کشورش با ورشکستگی اقتصادی بالقوه دست به گریبان است که نه تنها امریکا بلکه اقتصاد جهان را تهدید می‌کند.

به نوشته الجزیره، این معضل که رئیس جمهور امریکا را مجبور به لغو سفرش به گینه نو و استرالیا کرده و بازگشت فوری او به کشورش را ضروری نشان داده است، با سرسختی جمهوری‌خواهان کنگره، کاخ سفید را در آستانه یک ورشکستگی اقتصادی تمام عیار قرار داده است و تا برهه کنونی تقلای دولت بایدن برای متقاعد کردن طرف دیگر برای افزایش سقف بدهی‌های امریکا پیش از ضرب‌الاجل تعیین شده اول ژوئن، بی‌تأثیر بوده است. این در شرایطی است که احزاب امریکایی بخوبی می‌دانند تبعات این ورشکستگی فقط متوجه دولت جو بایدن نخواهد بود بلکه ابتدا اقتصاد امریکا و سپس جهان را در برخواهد گرفت. ژانت یلن، وزیر خزانه‌داری امریکا معتقد است: ورشکستگی می‌تواند هزینه وام‌ها را ماندگار کند. ضمن اینکه این شرایط سرمایه‌گذاری‌های آتی را نیز بشدت پرهزینه خواهد کرد.

در عین حال صندوق بین‌المللی پول هفته گذشته اعلام کرد: سقوط اقتصادی امریکا تبعات بسیار جدی در جهان دارد که از جمله آن می‌توان به کاهش بالقوه درآمد خالص تولیدات داخلی اشاره داشت.
از سوی دیگر اگر دولت امریکا پیش از اول ژوئن، نتواند بدهی هایش را تسویه کند، دستمزد کارکنان دولت به تأخیر افتاده و دولت امریکا برای ارائه خدمات دولتی نیز با چالش جدی روبه‌رو می‌شود. اما به رغم این شرایط هنوز جو بایدن حاضر به پذیرش شرط جمهوری‌خواهان کنگره برای کاهش بودجه اجتماعی در ازای افزایش سقف بدهی امریکا نشده است. در این شرایط اگر ژاپن و کشورهای اروپایی نیز در تعهدات خود برای اعمال تحریم علیه صادرات روسیه مقاومت کنند و با امریکا همراه نشوند، شرایط برای دولت امریکا بشدت دشوار خواهد شد. موضوعی که با توجه به مواضع پیشین این کشورها، تحقق آن چندان دور از انتظار به نظر نمی‌رسد.