تکیه بر اشتراکات؛ پایان ناامنی در پاکستان و افغانستان 

تنش‌های اخیر پاکستان و حکومت طالبان افغانستان حالت پیچیده و مبهمی به خود گرفته است. یک ماه پیش بود که  در رسانه‌ها خبر رایزنی نماینده ویژه چین برای عادی شدن روابط کابل و اسلام آباد مطرح شد. پس از میانجیگری چین، طرح به تعویق‌ افتادۀ انتقال اعضای تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) از مناطق مرزی افغانستان، نقاط دور دست از جمله کابل، غزنی و ولایت‌های شمالی افغانستان آغاز شد.
 از آنجایی که پاکستان برای چینی‌ها به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک‌اش اهمیت ویژه ای دارد، چینی‌ها بر این باورند که اگر محیط پاکستان ناامن باقی بماند، ممکن است این ناامنی به دیگر کشورهای منطقه تسری یابد و پروژه‌های کمربند – راه و کریدورهای اقتصادی چین هم تحت تاثیر قرار گیرند. لذا چین با میانجیگری بین کابل و اسلام آباد و تقبل هزینه جابجایی اعضای تحریک طالبان پاکستان به دور از نقاط مرزی، در تلاش برای ثبات‌سازی در این منطقه بود. اما این راه حل موفق آمیز نبود و افغانستان تدابیر لازم برای انتقال آن‌ها را انجام نداد و راهبرد مشخصی در قبال طالبان پاکستان در پیش نگرفت لذا تنش‌های بین دو کشور طی روزهای اخیر بالا گرفت. 
حقیقت آن است که حکومت طالبان با میزبانی از تحریک طالبان پاکستان در خاک خود، راهبردی بازدارنده را در قبال اسلام‌آباد در پیش گرفته است و معتقد است مسئله طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) یک مسئله‌ی و مشکل داخلی برای اسلام آباد است.
دولت سیاسی پاکستان که درگیر بحران‌های سیاسی و اقتصادی است با رضایت به ا راهکار موقت انتقال طالبان پاکستان و عادی سازی روابط با کابل  قصد داشت آن را به عنوان یک دستاورد عرضه کند اما سازمان‌ اطلاعات پاکستان که متولی اصلی پرونده افغانستان است، به موضوع تحریک طالبان نگاه دیگری داشته است. بنابراین در روزهای اخیر شاهد بزرگترین حمله‌ی هوایی پاکستان به خاک افغانستان بودیم.  
از نگاه سازمان اطلاعات پاکستان، مشکل اصلی، حضور (presence) تحریک طالبان پاکستان در خاک افغانستان نیست؛ بلکه موجودیت (existence) این گروه در خاک افغانستان را چالش اصلی می‌داند. لذا انتقال اعضای این گروه به مناطق دیگر، ISI را راضی نخواهد کرد. سازمان اطلاعات پاکستان ادعا دارد که دهلی و کابل با حمایت از تحریک طالبان پاکستان، اهدافی ضد پاکستانی را دنبال می‌کنند.
بنابراین، اقدامات اخیر اسلام‌آباد در قبال افغانستان و حکومت طالبان را این گونه می‌توان ارزیابی کرد که ارتش این کشور، با اقداماتی که در ننگرهار و پکتیکا انجام داد، خط قرمزهای خود را که شامل محدود شدن فعالیت هند در افغانستان و پایان دادن به فعالیت تی‌‌تی‌پی در افغانستان می‌باشد را به کابل متذکر شده است.
اسلام آباد که در گذشته به صورت تمام قد از طالبان افغانستان حمایت می‌کرد و حتی در سطح بین‌المللی به عنوان حامی حکومت طالبان ظاهر شده و به عنوان لابی‌گر برای این حکومت عمل کرده است. اکنون به دلیل ناامنی‌ها و مشکلاتی که گروه‌های تروریستی بویژه طالبان پاکستان بوجود آورده اند و حکومت افغانستان را به حمایت از تروریسم محکوم می‌کند. 
در واقع بنظر می‌رسد پشت تصمیمات پاکستان برای حملات اخیر و از سرگیری افزایش تنش با افغانستان، دولت چین باشد. همانطور که برای رایزنی در این مورد میانجی گری کرد. باید گفت اولویت اول چین در منطقه جنوب آسیا، ایجاد محیطی امن به منظور تحقق طرح‌های کلان خود است. این محیط امن به ویژه در مسیر کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC) اهمیت دارد چرا که پکن حدود 50 میلیارد دلار در آن سرمایه‌گذاری کرده است. از سوی دیگر چین، در کنار پاکستان، افغانستان را به عنوان یک جغرافیای ژئواکونومیک شناسایی کرده و آن را به عنوان بخشی از نقشه راه آینده ترسیم کرده است و گروه‌های تروریستی که در افغانستان آزادانه فعالیت می‌کنند مانع تحقق محیطی امن برای فعالیت اقتصادی و ترانزیتی هستند. 
در نهایت باید گفت افزایش روند تنش بین پاکستان و افغانستان به نفع هیچ کدام از این دو کشور نیست.  تکیه بر اشتراکات عمیق اجتماعی و فرهنگی میان دو ملت مسلمان و برادر پاکستان و افغانستان، ظرفیت و پتانسیل ارزشمندی در اختیار اسلام آباد و کابل قرار می دهد که با اتکای به آن می توانند با استفاده از مکانیزم‌های مسالمت آمیز اختلافات خود را حل کنند و مشترکاً برای مبارزه با گروه‌های تروریستی و ایجاد منطقه‌ای امن تلاش کنند. آنچنان که مرور تاریخ مناسبات میان دو کشور نیز نشان می دهد که جنگ هرگز راه حل مناسبی برای پایان ناامنی در دو کشور نبوده است.

حکیمه زعیم باشی