ترامپ و ترس اقتصادی اروپا

آلمان، بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا، با دوره‌ای از عدم اطمینان فراوان روبرو است، زیرا ترس از رکود و تنش‌های تجاری مجدد با ایالات متحده به مسئله‌ای اساسی تبدیل شده است. کارشناسان مالی ابراز نگرانی کرده‌اند که ترکیب ضعف‌های اقتصادی داخلی و فشارهای خارجی از سوی دولت ترامپ می‌تواند آلمان را به سمت دومین رکود متوالی سوق دهد. با تأسیس آژانس جدیدی به نام خدمات درآمد خارجی در آمریکا، که مسئول جمع‌آوری تعرفه‌ها و حقوق گمرکی خواهد بود، احتمال وقوع یک جنگ تجاری مخرب افزایش یافته و وضعیت اقتصادی شکننده آلمان را تشدید کرده است. در حالی که اروپا در این فضای نامطمئن حرکت می‌کند، بنظر سیاست‌گذاران باید روابط تجاری و دیپلماتیک خود را با آمریکا بازنگری کنند تا خطرات ناشی از سیاست‌های تجاری تهاجمی ترامپ را کاهش دهند.
 چشم انداز اقتصادی آلمان حتی پیش از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، در حال افول بود. این کشور در سال ۲۰۲۳ به سختی از یک رکود اقتصادی دوری کرد، اما با وجود تورم بالا، کاهش تولید صنعتی و ضعف تقاضای داخلی، احتمال وقوع یک رکود دیگر بیشتر شده است. بخش تولید، که ستون فقرات اقتصاد آلمان محسوب می‌شود، به دلیل اختلالات زنجیره تأمین، نوسانات قیمت انرژی و کاهش تقاضای جهانی دچار مشکل شده است. علاوه بر این، تأثیرات ماندگار همه‌گیری کووید-۱۹ و جنگ اوکراین لایه‌های جدیدی از بی‌ثباتی اقتصادی را ایجاد کرده و توانایی آلمان برای بازگشت به رشد اقتصادی را کاهش داده است.
علی‌رغم تلاش‌های دولت آلمان برای تثبیت شرایط اقتصادی از طریق بسته‌های محرک و یارانه‌ها، اعتماد به بازارها کاهش یافته و سرمایه‌گذاری خارجی کمتر شده است. عدم اطمینان نسبت به عملکرد اقتصادی آینده این کشور موجب شده است که سرمایه‌گذاران به دنبال گزینه‌های دیگری باشند و این وضعیت مشکلات اقتصادی آلمان را تشدید کرده است. در این محیط شکننده، احتمال وقوع یک درگیری تجاری مجدد با آمریکا  برای آلمان بسیار نگران‌کننده است.
 با این حال بازگشت دونالد ترامپ به ریاست جمهوری نگرانی‌ها در مورد سیاست‌های اقتصادی حمایت‌گرایانه‌ای را که می‌تواند به اقتصادهای اروپایی، به ویژه آلمان، آسیب برساند، دوباره زنده کرده است. اولین دستورات اجرایی وی شامل ایجاد خدمات درآمد خارجی بود که مسئول اجرای تعرفه‌ها و محدودیت‌های تجاری خواهد بود. با توجه به سابقه ترامپ در اعمال تعرفه‌های سنگین بر فولاد و آلومینیوم اروپا، صنایع آلمان در معرض خطر جدی قرار دارند.
اقتصاد آلمان به شدت به صادرات وابسته است و ایالات متحده یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری آن محسوب می‌شود. هرگونه اختلال در روابط تجاری می‌تواند پیامدهای سنگینی برای شرکت‌ها و کارگران آلمانی داشته باشد. در دوره قبلی ریاست جمهوری ترامپ، دولت او تهدید به اعمال تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر واردات خودروهای اروپایی کرد، اقدامی که می‌توانست ضربه سختی به صنعت خودروسازی آلمان وارد کند. اگرچه در نهایت این تعرفه‌ها اعمال نشدند، اما احتمال اجرای مجدد سیاست‌های حمایت‌گرایانه تحت دولت جدید همچنان یک نگرانی جدی است.
علاوه بر این، تأکید ترامپ بر بازگرداندن تولیدات آمریکایی به داخل کشور و کاهش وابستگی به کالاهای خارجی می‌تواند منجر به ایجاد موانع تجاری سخت‌گیرانه‌تری شود که دسترسی آلمان به بازار آمریکا را محدودتر کند. اگر ترامپ تهدیدات خود را عملی کند، آلمان ممکن است با میلیاردها دلار ضرر مواجه شود که فشار بیشتری را بر اقتصادی که در حال حاضر در وضعیت دشواری قرار دارد، وارد خواهد کرد.
 در کنار آن چالش‌های اقتصادی آلمان محدود به مرزهای این کشور نیست. این کشور به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اتحادیه اروپا، هرگونه رکود در آنجا پیامدهای گسترده‌ای برای کل قاره خواهد داشت. کشورهای دیگر اتحادیه اروپا که از نظر اقتصادی با آلمان درهم‌تنیده هستند مانند فرانسه، ایتالیا و هلند، نیز به دلیل کاهش تجارت و جریان‌های سرمایه‌گذاری متضرر خواهند شد.
علاوه بر این، عدم اطمینان در مورد سیاست‌های تجاری ایالات متحده ممکن است یورو را تضعیف کند، که این امر موجب افزایش تورم و بالا رفتن هزینه واردات خواهد شد. تورم بالاتر می‌تواند قدرت خرید مصرف‌کنندگان را کاهش داده و رشد اقتصادی را در سراسر منطقه کندتر کند. اتحادیه اروپا پیش از این با قیمت‌های بالای انرژی و فشارهای بازار کار دست‌وپنجه نرم می‌کرد و بی‌ثباتی اقتصادی بیشتر از سوی آلمان می‌تواند این بلوک را به سمت رکودی گسترده‌تر سوق دهد.
با توجه به این تهدیدات اقتصادی، اروپا باید اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای محافظت از خود در برابر پیامدهای سیاست‌های تجاری ترامپ اتخاذ کند. اتحادیه اروپا از لحاظ تاریخی به روابط تجاری قوی با آمریکا متکی بوده است، اما رویکرد "اول آمریکا"ی ترامپ نشان می‌دهد که این روابط ممکن است در معرض خطر باشد. اروپا باید استراتژی اقتصادی خود را بازنگری کرده و راه‌های کاهش وابستگی به تجارت با آمریکا را بررسی کند.
در این شرایط چالش‌برانگیز، اروپا نمی‌تواند منفعل بماند. سیاست‌گذاران باید رویکرد خود را نسبت به روابط با آمریکا بازنگری کنند و به دنبال شراکت‌های تجاری جایگزین باشند و انعطاف‌پذیری اقتصادی را در داخل اتحادیه اروپا تقویت کنند. با اتخاذ تصمیمات قاطع، اروپا می‌تواند از این بحران‌های اقتصادی عبور کند و خود را در برابر پیامدهای سیاست‌های تجاری ترامپ محافظت کند. آینده آلمان و به تبع آن، کل اقتصاد اروپا، به تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و پیشگیرانه در مواجهه با این تهدیدات بستگی دارد و اگر آنها بتوانند تصمیمات شجاعانه و درستی بگیرند، عبور از این بحران برای آنها راحت‌تر خواهد بود و اروپا شاید هم‌چنان یک قدرت بزرگ باقی بماند.

امین : مهدوی