اهمیت روابط اقتصادی ایران و عربستان
با گذشت هفت سال از قطع روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی ، این دو کشور دهم مارس با اعلام آشتی و عادی سازی روابط زمینه وسیعی از فرصت های دیپلماتیک و همچنین اقتصادی را برای خود هموار کردند . [1]
با وجود آنکه از سرگیری روابط ایران و عربستان از نظر سیاسی و امنیتی بسیار حائز اهمیت است اما نمی شود تاثیر آن را در بهبود روابط اقتصادی دو کشور نادیده گرفت چرا که به موجب آن راه برای گسترش همکاری ها در حوزه تجارت باز می شود . از طرفی بازگشایی سفارتخانه ها و کنسولگری ها ، تبادل هیات های تجاری بخش خصوصی ، اعطای روادید و آغاز پرواز ها می‌‌‌تواند به تدریج زمینه را برای داد و ستد و گسترش حجم مبادلات تجاری فراهم کند . [2]
در سال های قطع روابط ایران و عربستان تجارت میان دو کشور عملاً متوقف شده بود و حداکثر به ۴۰ هزار دلار می‌رسید ، اما با آغاز مذاکرات میان مقامات جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی تجارت میان دو کشور بهبود یافت و میزان صادرات ایران به این کشور به ۱۵ میلیون دلار رسید که نسبت به ارقام سال های گذشته جهش قابل توجهی داشته است . [3]
اهمیت داد و ستد های تجاری ، دو کشور را بر آن داشته که گام های مهمتری در جهت افزایش تعاملات اقتصادی بردارند که در این بین سفر احسان خاندوزی وزیر اقتصاد ایران به عربستان از اهمیت ویژه ای برخوردار است . وزیر اقتصاد و هیئت همراه ایشان با هدف شرکت در نشست بانک توسعه اسلامی و دیدار با مقامات عربستانی پنج شنبه گذشته به جده سفر کردند تا نخستین سفر یک مقام ایرانی به عربستان پس از توافق اخیر میان دو کشور صورت پذیرد . [4]
بر همین اساس با توجه به توافقات صورت گرفته و روند کنونی ارتباطات دو کشور برخی تحلیلگران اقتصادی پیش بینی می کنند که تجارت ۲ تا ۳ میلیارد دلاری بین دو کشور امکان پذیر خواهد شد به خصوص آنکه سازمان توسعه تجارت هم دستیابی به تجارت یک میلیارد دلاری میان دو کشور در کوتاه مدت و ارتقای آن به ۲ میلیارد دلار در میان مدت را هدف گذاری کرده است .
در همین خصوص فرزاد پیلتن مدیرکل دفتر بازرگانی و عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران اظهار داشت : بر اساس ظرفیت هایی که از قبل میان دو کشور وجود داشته ، برقراری دوباره صادرات محصولات آهنی ، خشکبار شامل پسته و زعفران و کشمش ، کفپوش ها ، سیمان و… از ایران به عربستان و در مقابل واردات وسایل نقلیه موتوری ، کود های معدنی و شیمیایی ، پلی اتیلن و محصولات نساجی از عربستان مقدور است و در حوزه سرمایه گذاری ، تولید مشترک صنعتی و اجرای پروژه های خدمات فنی و مهندسی در حوزه صنعتی و صادرات دوباره ، امکان همکاری میان دو کشور وجود دارد . [5]
در چنین شرایطی صاحب نظران بر این باورند که با بهبود روابط دیپلماتیک و تجاری تهران و ریاض همکاری در زمینه اقتصاد ، تجارت ، سرمایه گذاری ، فناوری ، علوم ، فرهنگ ، ورزش و جوانان مورد تأکید دو کشور قرار خواهد گرفت به خصوص آنکه برنامه چشم انداز عربستان سعودی برای سال ۲۰۳۰ و برنامه هفتم توسعه اقتصادی ایران هم فرصت هایی برای تأمین برخی نیازها و مشارکت در تحقق اهداف منطقه ای و بین‌المللی این برنامه ها برای دو کشور فراهم می‌کند . به عنوان نمونه بر اساس برنامه ۲۰۳۰ عربستان ، این کشور به دنبال تحقق اقتصادی شکوفا با شاخص های اقتصادی مناسب و مطلوب تا سال ۲۰۳۰ است ؛ از جمله اهداف پیش بینی شده در این برنامه ارتقای جایگاه عربستان از رتبه ۲۵ به رتبه ۱۰ در شاخص رقابت پذیری جهانی است . همچنین عربستان در این برنامه پیش بینی کرده از جایگاه نوزدهمین اقتصاد بزرگ جهان به جمع ۱۵ اقتصاد بزرگ جهان برسد . از سویی جذب استعدادها ، احیای شهرک های اقتصادی ، ایجاد مناطق ویژه اقتصادی ، افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و افزایش سهم بخش خصوصی در تولید ناخالص داخلی قرار است از ۴۰ درصد به ۶۵ درصد برسد که همه این ها فراهم کننده زمینه ها و فرصت هایی برای همکاری میان بخش های خصوصی دو کشور ایران و عربستان و به ویژه صدور فناوری ، نیروی کار ماهر و تولید مشترک برای صادرات به بازارهای ثالث است . [6]
مرضیه شریفی
[1] http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/2018893/
[2] https://donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3960207
[3] https://www.mehrnews.com/news/5745414
[4] https://www.irna.ir/news/85108194/
[5] https://www.mashreghnews.ir/news/1489309/
[6] https://jahaneghtesad.com/article/
