انفعال و بی برنامگی؛ افزایش بحران مسکن در اراضی اشغالی
انفعال و بی برنامگی؛ افزایش بحران مسکن در اراضی اشغالی
یکی از معضلاتی که در حال حاضر جامعه اسرائیل با آن روبرو است، بحث هزینه‌های زندگی به ویژه قیمت مسکن است. مسئله هزینه زندگی همواره یکی از دو گزینه اصلی ساکنین اراضی اشغالی بوده که در نظرسنجی‌ها تأکید دارند باید در اولویت کارهای دولت قرار بگیرد. این موضوع منحصر به کابینه کنونی نتانیاهو نیست. مردم این مطالبه را از دولت‌های پیش از آن نیز داشته‌اند. حتی در جریان پنج انتخابات زودهنگامی که در مدت چهار سال در اراضی اشغالی برگزار شد، بحث کاهش هزینه‌های زندگی در اولویت درخواست‌های مردم قرار داشت که موضوع مسکن در صدر این هزینه‌ها بود.
بنابراین مشکل «قیمت مسکن و روند صعودی آن» یک مشکل ساختاری در اسرائیل است که تجربه حکومتداری احزاب چپ و راست در چند سال گذشته نشان داده است آنها در کوتاه مدت برنامه‌ای برای حل این مسئله ندارند. کابینه جدید نتانیاهو نیز طی مدتی که روی کار آمده نشان داده است که هیچ برنامه‌ای برای حل این معضل ندارد.
وضعیت خرید مسکن در سرزمین‌های اشغالی با بحران جدی است. به طوری که اداره مرکزی آمار رژیم صهیونیستی در ماه مه 2023 با انتشار داده‌های جدیدی در مورد دشواری تأمین مالی خرید یک آپارتمان، اعلام کرد میانگین قیمت در سال گذشته 11.3 درصد افزایش یافته است. بر همین اساس در شهر بئرشبع برای خرید یک آپارتمان با قیمت متوسط نیاز به 10 سال درآمد است. در حیفا 10 سال، در اشکلون 13 سال، در بیت‌المقدس نزدیک 27 سال، در بنی براک 25 سال، در تل‌آویو 22.2 سال و در نتانیا نزدیک 20 سال درآمد لازم است تا بتوان با آن یک آپارتمان خریداری کرد.[1]
در همین حال، اداره مرکزی آمار در گزارشی دیگر از کاهش حدود 23 درصدی در شروع ساخت آپارتمان‌های جدید تا پایان سال 2022 خبر داد. در این گزارش موانع اصلی در اجرای عملیات شرکت‌های ساختمانی به این شرح بودند: کمبود زمین در دسترس برای ساخت و ساز، تأخیر در اخذ مجوز تأییدیه‌ها، کمبود کارگران حرفه‌ای، کمبود تجهیزات و مواد اولیه، مشکلات تأمین مالی و مشکل وضعیت امنیتی در اسرائیل. با این شرایط، کارشناسان پیش‌بینی کردند در سال 2023 اسرائیل با بحران مسکن روبرو خواهد شد[2] ضمن اینکه افزایش جمعیت نیز می‌تواند به این بحران در یک دهه آینده دامن بزند.
به گزارش وبسایت خبری «وای‌نت»، در بیش از 90 درصد شهرهای اسرائیل نرخ زاد و ولد بالاتر از نرخ شروع ساخت و ساز آپارتمان است و این شکاف به ویژه در شهرهای یهودیان حریدی و اعراب شدیدتر است. برای مثال در بیت‌المقدس به ازای هر 6.5 تولد یک آپارتمان ساخته می‌شود.[3]
نکته مهم آنکه وضعیت موجود در اراضی اشغالی گویای آن است که این بحران حتی در دهه بعدی بدتر خواهد شد. در این رابطه در آوریل 2023 وزارت نیرو اسرائیل اعلام کرد کمبود قابل توجهی در مواد اولیه برای ساخت‌وساز مسکن تا سال 2040 پیش‌بینی می‌شود. [4] این خبر به معنای ادامه روند صعودی افزایش قیمت مسکن نه تنها در آینده بلکه در سال جاری است.
اما آیا این معضل صرفاً به کمبود زمین و مواد اولیه محدود می‌شود؟ همان طور که در گزارش اداره مرکزی آمار نیز آمده سیاست‌های نادرست دولت در تسهیل صدور مجوزها و تأییدها، اجازه ورود کارگران ماهر، تزریق بودجه و تأمین امنیت این مشکل را بزرگ‌تر کرده است.
نرخ بهره در حال افزایش است و خریداران آپارتمان به دنبال راه مناسب برای رسیدن به آپارتمان هستند. در این راستا این پرسش ها مطرح است که آیا قرعه کشی آپارتمان های نوساز راه حل بحران مسکن است؟ دولت چه کاری باید انجام دهد و نرخ بهره چگونه بر این صنعت تأثیر می گذارد؟ در این خصوص سه مدیرارشد اجرایی در صنعت املاک و مستغلات به استودیوی املاک به رسانه یدیعوت اخرونت گفتند هیچ راه حل جادویی، در بخش املاک وجود ندارد. مشکل مسکن در تل‌آویو یک مشکل ملی است و همانطور که کرونا یک مشکل ملی بود. لذا باید فردی با اختیارات فوق العاده در بحث مسکن منصوب شود. کسی که زیرمجموعه نخست وزیر باشد و بتواند دستورالعمل های جامعی را به تمام وزارتخانه های دولتی مربوطه بدهد.[5]
«اسحاق » رهبر حزب ارتدکس «اتحاد یهودیت توراتی» که یک حزب یهودی بسیارمذهبی (حریدی) به شمار می‌رود وزیر مسکن کابینه نتایاهو است. او ابتدا قرار بود به‌عنوان نخستین عضو حریدی، برای کابینه امنیتی انتخاب شود اما به دلیل اعتراض‌های گسترده، منصرف شد و کنار کشید. با توجه به عزم جزم اعضای این دولت برای گسترش شهرک‌سازی‌ها، واگذاری این وزارت به یک یهودی حریدی جالب‌توجه بوده است.[6]
گولدکنوف، در همان روزهای اول مسئولیت در مقابل دوربین رسانه‌ها ادعا کرد که «نمی دانم اسرائیل واقعا با بحران مسکن مواجه است یا خیر؟» این در حالی است که همه می دانند که قیمت خانه در همه مناطق الشغالی فلسطین در سال جاری 20 درصد افزایش یافته است و خرید خانه فقط در توان افراد محدودی است. ضمن آن که اسحاق گلدکنف تندرو، بر خلاف ادعاهای حمایت از جامعه فقیر ارتدوکس[7]، خودش یک صهیونیست تاجر، مرفه و دلال املاک، صاحب چندین آپارتمان و یک ساختمان لوکس در تل آویو است. بنابراین شاید طبیعی بنظر برسد که اطلاعی از بحران مسکن نداشته باشد. اما این مسئله نشان می‌دهد که چهره های تندرو کابینه نتانیاهو که قدرت را در تل آویو به دست گرفته اند، از وضعیت حوزه مأموریتی خود هیچ اطلاعی ندارند و شاید هم این طور نشان می دهد که به افکار عمومی القا کنند، هیچ مشکلی وجود ندارد.
[1] . https://www.maariv.co.il/business/realestate/Article-1003754
[2] . https://www.ynet.co.il/economy/article/sjjpy3ren
.[3] https://www.ynet.co.il/economy/article/bjuqilxy2
.[4] https://www.ynet.co.il/economy/article/sk60is5as
5. https://www.ynet.co.il/economy/article/rjqgwtkhn
6. https://www.farsnews.ir/news/14011017000559
7. https://www.magiran.com/article/4372516
