انتخابات پارلمانی صربستان و تحکیم دولت حاکم

امین مهدوی

مردم صربستان در روز ۱۷ دسامبر و تنها پس از ۱۸ ماه از آخرین انتخابات پارلمانی بار دیگر به پای صندوق های رای رفتند و بیش از ۵۵ درصد مشارکت در این انتخابات ثبت شد که نزدیک به دوره قبل بود[1].

این انتخابات زیر سایه فشار تورمی و ناامنی های ایجاد شده در کشور قرار داشت و احزاب مخالف دولت بسیار امیدوار بودند که بتوانند از این فرصت استفاده کنند. مهم ترین رقیب آقای ووچیچ حزب صربستان علیه خشونت بود که در این رقابت نتوانست بیش از۲۳٪ از آرای مردمی را کسب کند. نتایج انتخابات نشان داد که حزب صربستان مترقی(SNS) به رهبری آقای ووچیچ با کسب ۴۷٪ آرا و چیزی قریب۱۳۰ کرسی از ۲۵۰ کرسی پارلمان برای سومین دوره پیاپی تبدیل به اکثریت در این کشور شده است[2].

مسئله ای به نام بلگراد

در کنار انتخابات پارلمانی، انتخابات شوراهای محلی نیز برگزار شد که مهم ترین آنها در بلگراد بود. مخالفان دولت با تلاش برای به دست آوردن اکثریت آرا و مدیریت پایتخت به دنبال فشار بر دولت و در کنار آن خدشه وارد کردن به اعتبار آن بودند. در این بین مخالفان از تخلف و تقلب گسترده صحبت می کنند و دولت از پیروزی در این شهر می گوید. بنظر می رسد که مخالفان به دنبال استفاده از تمامی ابزارهای دموکراتیک برای ابطال انتخابات در بلگراد هستند[3]. اگر این موضوع از راه گفتگو و کمیسیون های مربوط برطرف نشود می تواند تبدیل به یک چالش بزرگ برای دولت صربستان شود. به ویژه اینکه زمینه های اعتراضات به دولت از قبل وجود داشته و این موضوع می تواند بار دیگر برای این کشور مسئله ساز شود. هرچند بنا بر نظر ناظران در بلگراد نیز حزب صربستان مترقی با اختلاف کمی پیشتاز انتخابات بوده است. با این حال باید دید که نتیجه این اختلاف و چالش به کجا خواهد رسید.

نتایج قابل پیش بینی؟

در ایامی که اپوزیسیون دولت سعی داشت این انتخابات را به یک همه پرسی برای مقبولیت آقای ووچیچ تبدیل کند، دولت با استفاده از ابزارهای مختلفی که در اختیار داشت توانست اقبال عمومی را مجدد به دست آورد. هرچند برخی دولت را متهم به استفاده از منابع برای اهداف خود کرده اند، اما دولت صربستان در چند سال اخیر علی رغم چالش های اقتصادی و اجتماعی عملکرد قابل قبولی داشته است.

 بسیاری از کارشناسان از پیروزی صربستان مترقی در انتخابات می گفتند ولی شاید نه با این اختلاف زیاد که علت آن هم در عملکرد دولت در ایام متناهی به انتخابات بوده است[4]. در کنار آن باید گفت که آقای ووچیچ توانست احزاب راست افراطی را نیز شکست دهد که این یک دستاورد بزرگ برای او و در ادامه برای اروپا خواهد بود. در واقع سیاست های دولت صربستان که روابط خوبی با روسیه دارد و در عین حال از سال۲۰۱۴ کاندیدای عضویت در اتحادیه اروپا است، توانسته است مردم این کشور را قانع کند که دولت این کشور صلاحیت لازم برای ادامه سکانداری سیاست و آینده کشور را دارد.

چالش های پیش روی دولت

اکنون که صربستان مترقی بار دیگر اکثریت پارلمان را دارد، دولت می تواند بر روی برنامه های آینده و مسائلی فراتر از امور داخلی تمرکز کند. این کشور با چند چالش جدی مواجه است که شاید مهم ترین آن عضویت در اتحادیه اروپا است. اتحادیه اروپا صربستان را متهم به محدود کردن آزادی های اجتماعی و سرکوب رسانه های مستقل می کند، که البته دولت این کشور این موارد را رد می کند.

هم چنین اگر صربستان به اتحادیه اروپا بپیوندد باید در مقابل روسیه قرار بگیرد و از تحریم های اروپا پیروی کند. شاید یکی از دلایل خرسندی روسیه از پیروزی ووچیچ همین مسئله باشد که او تمایلی ندارد روابط حسنه با روسیه را به خطر اندازد و از منافع همکاری با روسیه خود را محروم کند.

 از سویی بخشی از مردم صربستان بسیار تمایل دارند که به اتحادیه اروپا بپیوندند و از مزایای آن بهره مند شوند. این یک چالش بسیار مهم برای صربستان و آقای ووچیچ خواهد بود که چگونه میتواند بدون شکل گیری دوقطبی و جریانهای مخالف آن را مدیریت کند. هم چنین موضع او در قبال کوزوو و حل چالش با این منطقه خودمختار دیگر مسئله مهم دولت صربستان است. عملکرد دولت در این زمینه با انتقادات فراوانی در داخل روبه رو بوده است. باید دید که در آینده راهبرد حکومت صربستان در قبال کوزوو چیست. این مسئله تاثیر مستقیمی بر روابط صربستان با ایالات متحده و اتحادیه اروپا و حتی روسیه خواهد داشت. شاید آقای ووچیچ از این موضوع به عنوان یک اهرم فشار برای تعامل و امتیاز گیری از طرف غربی استفاده کند تا بتواند با دریافت برخی امتیازات بر بخشی از مشکلات خود غلبه کند و سرعت صربستان در پیشرفت و توسعه را افزایش دهد.

بنابراین این انتخابات نقش مهمی در شکل گیری آینده ژئوپلتیک بالکان خواهد داشت و شاید بتوان امیدوار بود که مسائل بالکان با همکاری و واقع نگری بازیگران فعال در این منطقه نیز به زودی حل شود.

[1] euronews.com

[2] balkaninsight.com

[3] aljazeera.com

[4] theguardian.com