اروپا در کجای ماجرای غزه ایستاده است؟

امین مهدوی

پس از حملات بی‌سابقه حماس در روز ۷ اکتبر، دروازه براندنبورگ در برلین، برج ایفل در پاریس و پارلمان بلغارستان از جمله ساختمان‌هایی بودند که در سراسر اتحادیه اروپا به رنگ سفید و آبی پرچم اسرائیل در آمدند. در دیگر اقدامات برای همبستگی با آنها ، کمیسیون اروپا و پارلمان اروپا پرچم های اسرائیل را بیرون از مقر خود در بروکسل به اهتزاز درآوردند. روز چهارشنبه گذشته نیز، به عنوان بخشی از مراسم پارلمان اروپا به رهبری روبرتا متسولا، رئیس این پارلمان، یک دقیقه سکوت برای یادبود قربانیان اسرائیل برگزار شد و سرود ملی این کشور در پارلمان پخش شد. اما آیا این موضع همه ی اروپا بود؟

بنظر میرسد اقدام شتاب زده و غیر مسئولانه پارلمان اروپا حتی صدای اعضای این پارلمان را نیز درآورده است. برخی از نمایندگان پارلمان اروپا معتقدند که این اقدام به معنی حذف صدای آنها در مخالفت با جنایات اسرائیل در فلسطین است و برخی دیگر از این شتاب زدگی شگفت زده بودند، زیرا این اقدام در همبستگی با اسرائیل حتی خیلی سریع تر از همبستگی با اوکراین بود. آن هم در پارلمانی که شاید بسیاری از نمایندگانش حاضر نیستند کنار اسرائیل باشند.

آیا همه ی پارلمان اروپا موافق بودند؟

 یکی از مقامات اتحادیه اروپا که خواست نامش فاش نشود، به خبرنگار الجزیره گفت: «این به من این احساس را می دهد که برای سازمانی کار می کنم که آپارتاید را تایید می کند.»، «آیا زمانی که ارتش اسرائیل هفته گذشته به  نوجوانان فلسطینی شلیک کرد، کمیسیون پرچم فلسطین را به اهتزاز درآورد؟ یا وقتی روزنامه نگار شیرین ابواکله را کشتند؟ کاری که حماس انجام می دهد وحشتناک است - اما آیا با آنچه ارتش اسرائیل هر هفته انجام می دهد تفاوتی دارد؟ این مقام با اشاره به قتل روزنامه‌نگار الجزیره توسط اسرائیل در ماه مه 2022 و گزارش‌های اخیر مبنی بر هدف قرار دادن تظاهرکنندگان جوان فلسطینی توسط نیروهای اسرائیلی بیان داشته بود که باید این دست اقدامات نیز محکوم شود[1].

یکی دیگر از دیپلمات های اتحادیه اروپا که خواست نامش فاش نشود، گفت که در بحبوحه جنگ اخیر، نشان دادن همبستگی با "طرف فلسطینی ... به این معنی است که شما نیز می توانید به ضد اسرائیلی یا حتی بدتر از آن، ضد یهود بودن متهم شوید". به نظر می رسد این واقعیت که کمیسیون اروپا و پارلمان اروپا پرچم اسرائیل را به نمایش می گذارند، بازتابی از ترجیح سیاسی عمومی این دو نهاد در حمایت از اسرائیل باشد.» در واقع آنها علی رغم اختلاف بین اعضا تصمیم به این کار گرفتند و این را نباید موضع همه ی اروپا دانست[2].

 در همین حال اعضای جریان چپ پارلمان اروپا این سوال را مطرح کردند که چرا قبلاً رویدادها و مراسم گرامیداشت  برای قربانیان فلسطینی اشغالگری اسرائیل برگزار نشده است اینجر، سیاستمدار چپ میانه سوئدی و عضو پارلمان اروپا، گفت که ترجیح می دهد پرچم های اسرائیل و فلسطین را در کنار یکدیگر در خارج از نهادهای اروپایی ببیند. او معتقد است که این یک سیگنال واضح از اتحادیه اروپا بود مبنی بر اینکه تنها راه پیش رو راه حل دو کشوری است که دو کشور دموکراتیک در صلح و امنیت در کنار هم زندگی می کنند. او همچنین تاکید داشت که باید اقدامات جنگی علیه مردم بی گناه غزه محکوم شود و اعتبار اتحادیه اروپا نباید به خاطر یک جریان خاص خدشه دار شود.

مواضع علیه اقدامات یک طرفه کمیسیون های اروپایی فقط به اینجا ختم نشده و نمایندگان دیگر کشورهای اروپایی نیز به انتقاد از آن پرداختند، نمایندگان هلند و بلژیک از جمله آنها بودند، که معتقدند در فلسطین، مانند اوکراین، مردم بیگناه در حال مرگ هستند، زیرا برای چندین دهه اروپا چشمان خود را به روی جنایات اسرائیل بسته بود. رهبران اتحادیه اروپا باید بتوانند حمله تروریستی هفته گذشته در اسرائیل را محکوم کنند و در عین حال دولت اسرائیل را در قبال اقدامات جنایتکارانه‌ای که تا به امروز انجام شده است، مسئول بدانند[3].

مواضع دیپلماتیک

 بنظر میرسد پس از چند روز حالا با کاهش اقدامات هیجانی، اروپا متوجه شده است که نباید چشم خود را بر حقیقت ببندد، البته این مسئله تحت فشار اعضای پارلمان، حمایت مردمی از فلسطین و دیگر عوامل موجود ایجاد شد اما هرچه است اکنون اروپا بهتر میداند اگر از اسرائیل فقط حمایت کند میتواند زمینه ساز یک جنگ بزرگ در منطقه شود و در نگاهی بزرگتر آنها با چالش های بیشتری دست و پنجه نرم خواهند کرد[4]. در کنار آن باید گفت حمایت یک جانبه به منزله تایید آپارتاید اسرائیل خواهد بود و همانطور که برخی نمایندگان پارلمان اروپا اشاره کرده اند منجر به بی اعتباری این اتحادیه میشود، شاید برای همین است که مواضع روزهای اخیر سیاستمداران اروپایی بیشتر رنگ و بوی واقعیت گرفته است و سعی دارند با یک دید منصفانه به دنبال راه حل باشند. هرچند واقعیت این است که اقدامات آنها نشان داده است که در مواقع ضروری چندان هم منصف نیستند و دوگانگی استانداردهایشان نمایان میشود.

همینطور باید این نکته را در نظر داشت که اگر اروپا موضع خود را اصلاح نمیکرد میتوانست منجر به یک شکاف دیگر در داخل اتحادیه شود، بنابراین این موضع تقریبا بی طرفانه که به سمت اسرائیل سنگینی میکند نه بخاطر اخلاق یا انصاف بلکه بیشتر به خاطر نفع خود اروپا و اتحادیه بوده است.

 [1] aljazeera.com

[2] همان

[3] theguardian.com

[4] ecfr.eu