اختلاف در کنگره برای سخنرانی نتانیاهو

محمدصالح قربانی

با وجود احتمال صدور حکم بازداشت «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر رژیم صهیونیستی از سوی دیوان لاهه، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرده است که به زودی در جلسه کنگره میزبان نخست وزیر اسرائیل خواهیم بود. رئیس مجلس نمایندگان آمریکا گفته است که میزبانی از نخست وزیر اسرائیل در نشست مشترک کنگره صورت خواهد گرفت.

نشست مشترک کنگره به معنای نشست مشترک اعضای سنا و مجلس نمایندگان آمریکا خواهد بود و یکی از بالاترین سطوح استقبال از رهبران خارجی در آمریکا به شمار می‌رود. روز ۲۴ جولای (۳ مرداد) برای سخنرانی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در جلسه مشترک کنگره آمریکا تعیین شده است.

حضور نتانیاهو در کنگره‌ای که به طور فزاینده‌ای دچار اختلاف شده است، مطمئناً بحث برانگیز خواهد بود و با اعتراض‌های زیاد هم در داخل ساختمان کنگره از سوی قانونگذاران و هم در خارج از سوی معترضان طرفدار فلسطین مواجه خواهد شد و اختلاف‌های فزاینده در سال انتخابات میان دموکرات‌ها بر سر پیگرد قانونی نخست‌وزیر اسرائیل در جنگ چند ماهه علیه حماس را آشکار خواهد کرد. انتظار می‌رود که قانونگذاران دموکرات که بیشتر از استراتژی نتانیاهو انتقاد می‌کنند، در این سخنرانی حضور نداشته باشند.

مایک جانسون رئیس ‌جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان، چاک شومر رهبر اکثریت دموکرات سنا، میچ مک کانل رهبر اقلیت جمهوری‌خواهان سنا و حکیم جفریس رهبر دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان، نامه دعوت از نتانیاهو را امضا کرده‌اند.

پیش تر شماری از نمایندگان و سناتورهای دموکرات با دعوت از نتانیاهو مخالفت کرده بودند اما جانسون تهدید کرده بود که اگر مجلس سنا حاضر به امضای دعوتنامه نشود، خود او نتانیاهو را برای سخنرانی در مجلس نمایندگان دعوت خواهد کرد.[1]

به نوشته روزنامه واشنگتن پست سخنرانی نتانیاهو به او این فرصت را می‌دهد تا مجددا در سیاست‌های آمریکا دخالت کند و این امر همچنین می‌تواند به روابط واشنگتن و تل‌آویو در بلندمدت آسیب وارد کند. 

کنگره با این دعوت، فرصتی را برای دخالت در سیاست‌های آمریکا در اختیار نخست وزیر اسرائیل قرار داده و برخی از دموکرات‌های آمریکایی اکنون در حال بررسی تحریم این سخنرانی هستند زیرا به طور آشکار این موضوع را درک می‌کنند که این سخنرانی می‌تواند پیامدهای سنگینی داشته باشد.

اگر نتانیاهو از سخنرانی در کنگره، برای تضعیف عملکرد دولت جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا و حمله به منتقدان دموکرات او استفاده کند، این امر می‌تواند موجب تنش بیشتر در روابط آمریکا و اسرائیل شده و در بلندمدت به روابط دو طرف لطمه بزند.

بسیاری از دموکرات‌ها در کنگره از چاک شومر رهبر دموکرات‌های اکثریت سنا به دلیل موافقت با پیشنهاد مایک جانسون رئیس جمهوری خواه مجلس نمایندگان برای دعوت از نتانیاهو، ناامید شده‌اند. شومر خود در سخنرانی ماه مارس در کنگره آمریکا، برگزاری انتخابات جدید در اسرائیل را خواستار شده و نتانیاهو را «مانع صلح» توصیف کرده بود.

برخی از دموکرات‌ها گفته‌اند که شومر تحت تاثیر انگیزه‌های سیاسی با این دعوت موافقت کرده است زیرا قصد نداشته با مخالفت با این پیشنهاد، آن هم در سال انتخابات در آمریکا، ضد اسرائیل قلمداد شود. شومر در بیانیه‌ای گفته بود با این دعوت موافقت کرده زیرا روابط آمریکا با اسرائیل «آهنین و فراتر از یک نفر» است.

در سال ۲۰۱۵، نتانیاهو از یک سخنرانی مشترک در کنگره برای لابی علیه توافق هسته‌ای ایران در دولت باراک اوباما رئیس‌جمهوری دموکرات وقت استفاده کرد. پنجاه و هشت نفر از دموکرات‌ها از شرکت در این سخنرانی صرف نظر کردند. در این دور از سخنرانی نتانیاهو در کنگره این تعداد می‌تواند بیشتر شود.

دموکرات‌ها در بن بست قرار دارند؛ اگر سخنرانی نتانیاهو را تحریم کنند خود را در مقابل حملات راستگراها به دلیل ضد اسرائیل بودن قرار می‌دهند و اگر در این سخنرانی شرکت کنند از طرف چپ ترقی‌خواه به دلیل پشتیبانی از حملات علیه حزب خود مورد انتقاد قرار خواهند گرفت.

نتانیاهو می‌تواند از این فرصت استفاده کند و از آمریکا به دلیل حمایتش قدردانی کرده و رویکرد دولت بایدن را تایید کند و دیدگاه خود را درباره آینده روابط اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها ابراز کند اما تاکنون نشانه ای دال بر چنین آمادگی‌ای در نخست وزیر اسرائیل مشاهده نشده است.

بایدن پس از پیشنهاد جدیدش در مورد آتش بس غزه، در انتقادی کم‌سابقه گفته «دلایل قانع‌کننده‌ای» وجود دارد که باور کنیم نتانیاهو برای حفظ قدرت سیاسی خود درگیری با حماس را طولانی کرده است.

در جریان سفر اخیر آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا به منطقه، نتانیاهو از تایید ادعای وی درباره موافقت اسرائیل با طرح آتش‌بس بایدن خودداری کرد. بایدن این طرح را سه هفته پیش اعلام و شورای امنیت آن را تصویب کرد.

کریس ون هولن سناتور دموکراتی که هنوز برای شرکت در سخنرانی نتانیاهو مردد است، گفته است جمهوریخواهان کنگره با دعوت از نتانیاهو در این برهه حساس نه تنها به نخست وزیر رژیم اسرائیل برای تضعیف راهبرد دولت بایدن، بلکه به نجات وی از مخمصه سیاسی کنونی کمک می‌کنند. همه چیز به این حقیقت اشاره دارد که نتانیاهو بر روی نجات سیاسی خود به هزینه منافع اسرائیل یا حتی روابط آمریکا و اسرائیل متمرکز است. ما نباید بخشی از این ماجراجویی باشیم. [2]

بسیاری از دموکرات‌های ترقی‌خواه از نتانیاهو خشمگین هستند. آنها نخست وزیر رژیم صهیونیستی را مانعی در برابر توقف جنگ در غزه و مقصر بحران انسانی که غیرنظامیان فلسطینی را در این منطقه تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌دانند.

بر اساس گزارش‌ها، تعداد زیادی از دموکرات‌های آمریکا اعلام کرده‌اند که در سخنرانی آتی نتانیاهو در کنگره آمریکا در ماه جولای (مرداد) شرکت نخواهند کرد. نانسی پلوسی رئیس سابق مجلس نمایندگان نیز در مصاحبه ای گفته است اگر همچنان رئیس مجلس نمایندگان بود از نتانیاهو برای سخنرانی در مجلس دعوت نمی‌کرد.

رایزنی‌هایی درخصوص مقابله با سخنرانی آتی نتانیاهو در کنگره آمریکا در جریان است و این گفت‌وگوها نه تنها میان دموکرات‌های مترقی‌ بلکه میان دیگر قانونگذاران دموکرات نیز برقرار است.

بسیاری از دموکرات‌های میانه به شدت از سفر آینده نتانیاهو به واشنگتن و سخنرانی در کنگره نگران و ناامید هستند و اقدام دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا را «بی‌احترامی به اسرائیلی‌هایی می‌دانند که خواستار استعفای نتانیاهو هستند.»

یکی از قانونگذاران دموکرات می‌گوید که قصد شرکت در سخنرانی نتانیاهو را دارد اما می‌خواهد در روند این برنامه و سخنرانی اخلال ایجاد کند. برخی از آنها نیز می‌گویند برنامه‌هایی فراتر از «بایکوت سخنرانی نتانیاهو» وجود دارد اما هنوز به اجماعی در این خصوص نرسیده‌اند.[3]

بنیامین نتانیاهو قرار است اولین رهبر خارجی باشد که علیرغم اختلافات عمیق با دولت بایدن، برای چهارمین بار در جلسه مشترک کنگره آمریکا سخنرانی می کند. این سخنرانی احتمالی در حالی صورت خواهد گرفت که رژیم صهیونیستی و نخست وزیر منفورش در افکار عمومی دنیا و آمریکا با مخالفت های زیادی روبرو هستند، مخالفت هایی که حتی به پایگاه اصلی حمایت از اسرائیل یعنی کنگره نیز رسیده است. سخنرانی نتانیاهو می‌تواند گامی به عقب در روابط آمریکا و اسرائیل باشد و تنش در روابط دو طرف را بیشتر کند.

[1] https://apnews.com/article/israel-netanyahu-congress-joint-address-14f9a58639a49a79ad30d51fc742fe67#

[2] https://www.washingtonpost.com/opinions/2024/06/14/israel-netanyahu-congress-speech-gaza-democrats/

[3] https://www.isna.ir/news/1403032617610/%D8%A2%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3-%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%AA-%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C