آلمان به سوی انشقاق؟

امین مهدوی

مردم آلمان در سال جدید میلادی، مردمی فعال در زمینه درخواست های اجتماعی و سیاسی شده‌اند. آنها پس از برگزاری اعتصابات در اعتراض به اقدامات دولت، این بار علیه راست افراطی به خیابان ها آمدند. به نظر می رسد سال۲۰۲۴ سال کنشگری گسترده مردم سرزمین صنعت باشد و آنها باید خود خلا رهبری را پر کنند.

خلاء رهبری

به نظر همه چیز به پس از خانم مرکل بر می‌گردد، رهبری قوی و الهام بخش برای آلمان و اروپا که توانسته بود جایگاه آلمان را در نظام بین الملل ارتقا دهد. او معتمد مردم بود و در بحران ها به خوبی جامعه خود را رهبری کرده بود. اما پس از خانم مرکل آلمان با خلا یک رهبر مقتدر و البته محبوب مواجه است. به نظر مردم آلمان از دولت ائتلافی آقای شولدز رضایت کافی را ندارند و ترس بزرگی درباره شکل گیری هرج و مرج دارند. نتیجه این ترس و عدم اعتماد به رهبران را می توان در کنشگری گسترده و فعال مردم آلمان در ایام اخیر دید.

اعتراضات گسترده

مردم آلمان در چند روز گذشته تظاهرات گسترده ای را علیه اقدامات و برنامه های راست افراطی انجام داده‌اند. این تظاهرات همواره وجود داشته است اما وجه تفاوت اعتراضات اخیر میزان گستردگی آن در شهرهای مختلف آلمان و حضور پرشور و گسترده مردم در آن ها بود. جمعیت هایی بیش از۵۰ هزار نفر در هامبورگ  و یا بیش از ۳۵ هزار نفر در نورنبرگ، مجموع معترضین به بیش از یک میلیون نفر میرسید که طبق گفته پلیس آلمان بسیار بیش از انتظار آنها بوده است[1]. این اعتراضات درباره طرح های اخراج مهاجرین از آلمان بود که احزاب راست افراطی برای تبدیل‌ آن به قانون دور هم جمع شده بودند نمایندگان آلترناتیو برای آلمان، علاوه بر نئونازی ها و اعضای حزب راست میانه اتحادیه دموکرات مسیحی آلمان، در هتلی در نزدیکی پوتسدام - نزدیک به مکانی که افسران نازی "راه حل نهایی" خود را برای کشتن یهودیان اروپایی در سال 1942 طراحی کردند، جمع شدند. – و طرح «مهاجرت» را که در جلسه توسط مارتین سلنر، فعال سیاسی راست افراطی اتریشی معرفی شد، مورد بحث قرار داد. به گفته نشریه  Correctiv، او در مورد اخراج پناهجویان، غیر آلمانی‌های دارای حق اقامت و حتی شهروندان آلمانی که در فرهنگ افراطی  همسان نشده اند صحبت کرد و طرح نهایی را ارائه داد[2]. حجم اعتراضات به قدری گسترده بود که حزب راست افراطی Afd از مواضع خود عقب نشینی کرد و حتی حضور برخی از نمایندگان حزب در این نشست را تصمیمی شخصی اعلام کرد و نه یک تصمیم حزبی.

تصمیم به اخراج مهاجران در اروپا یک مسئله بسیار مهم و دوقطبی است به طوریکه اعتراضات در کشوری که سابقه فاشیسم دارد، نشان از ترس مردم این کشور از بازگشت فضای آن دوران است. آلمان به عنوان بزرگترین اقتصاد اروپا در روزهای سختی به سر می برد و در کنار آن این کشور نیاز فراوانی به نیروی کار برای موتور محرکه‌ی اقتصاد خود دارد[3]. بنابراین این کشور اگر به سمت راست افراطی قدم بردارد، به مرور با چالش های بزرگتری روبه رو خواهد شد.

آینده

در کنار این معضل جریان راست افراطی رشد فراوانی در اروپا کرده است و طرفداران آن در حال افزایش هستند، آلمان نیز از این قاعده مستثنی نیست. حزب afd توانسته بود آرای مناسبی به دست آورد و تبدیل به یکی از احزاب اصلی در آلمان شود. این حزب که پایگاه مردمی مناسبی دارد به نظر اکنون و در سال انتخابات پارلمان اروپا با مشکلاتی روبه رو خواهد بود. در واقع آنها باید بین ایجاد دوقطبی در جامعه آلمان یا عقب نشینی یکی را انتخاب کنند. در حال حاضر این حزب با توجه به افزایش فشارهای سیاسی که توسط رقبای آن بر آنها وارد شده است به نظر گزینه عقب نشینی را برگزیده است. اما اگر این حزب و متحدانش از پایگاه مردمی خود اطمینان حاصل کنند بعید است که در همین موضع بمانند. در واقع جریان راست افراطی برای حفظ پایگاه خود و رسیدن به اهداف اصلیش نشان داده است که ترسی از فضای رادیکال در جامعه ندارد و حتی آن را یک فرصت ارزشمند می داند تا بتواند بر موج آن سوار شود و به مقصود خود برسد. شاید در آلمان قضیه کمی برای راستها متفاوت باشد زیرا این کشور به نیروی کار مهاجر نیاز دارد و احزاب راست از این موضوع مطلع هستند. باید دید که آیا آنها به دنبال رشد اقتصادی کشور و همه‌ی جامعه‌ی خود هستند یا با توجه به  رویکردهای افراطی تلاش می کنند با هدایت جریان های حامی به سمت دوقطبی به آن دامن بزنند و به اهداف سیاسی برسند. ماه های آینده برای آلمان و مردمش بسیار مهم است و نشان می دهد که آیا از بحران عبور می کنند یا به سوی انشقاق می روند.

[1] npr.org

[2] euronews.com

[3] reuters.com